Als recensent bij Bazarow lees ik graag over mijn interesse gebied

Hieronder verschijnen de recensies van de boeken die ik gelezen heb. 


Woensdag, 30 oktober, 2024

Geschreven door: Kutluhan ÖzdemirLeonie HaasIvar Hamlink
Artikel door: Janny de Vries

en de kunst van het nietsdoen

Een natuurlijk leven leiden
De kunst van het nietsdoen in het boek Natural farming  van de auteur Kutluhan Özdemir zal menig tuinder aanspreken omdat het in schril contrast lijkt te staat met de werkelijkheid.
In de Bijbel staat al dat de mens zal zwoegen om gewassen voort te brengen. Distels en dorens zullen op de akkers groeien, de mens zal wilde planten eten
[Genesis 3-17].  Of is de titel van het boek toch niet te mooi om waar te zijn?  Het boek Natural farming is geïnspireerd op de nalatenschap van de Japanse microbioloog, landbouwkundige en filosoof Masanobu Fukuoka.

Vruchtbaarheid
Natural farming nodigt daarom uit om de geheimen te ontdekken van minimaal ingrijpen om de vruchtbaarheid van de aarde tot overvloedige oogst te laten zijn. De auteur Özdemir die naar de lessen van wetenschapper Fukuoka handelt  is een praktische man die deelt in zijn observaties en inzichten. Daarmee hoopt hij anderen te inspireren om de weg te bewandelen van een leven in harmonie met de natuur.

Basisprincipes
De natuur kan zonder de mens, andersom is dat niet het geval. Wanneer we niet ploegen, niet bemesten, niet wieden, geen chemicaliën gebruiken en niet snoeien is dit eigenlijk gewoon hoe de natuur werkt. Alle handelingen die wij gewend zijn, verstoren het evenwicht.

Aanpak
Zorg goed voor de bodem, maak haar weer vruchtbaar door de aarde te bedekken. Het bodemleven zal toenemen. Stap voor stap wordt uitgelegd hoe je dit doet met eenvoudige middelen die je voorhanden hebt. Het belang van verschillende groenbemesters wordt belicht met zelfvoorzienendheid van zaaigoed tot gevolg.  Hoe zaai je en wat zijn de factoren van invloed tot succes? Wat doen bomen en struiken met de biodiversiteit?  Het herstel en het evenwicht dat plaatsvindt in de natuur is uiteindelijk zoals het oorspronkelijk bedoelt is.

Weetjes
Het is altijd leuk om nieuwe kennis op te doen. In het boek wordt de beste tijd genoemd om groenbemesters te maaien met zeer gunstig effect. Het niet snoeien van fruitbomen heeft miraculeuze voordelen en is zo mooi beschreven dat ik het voortaan wel wil laten om in te grijpen. Zeker het verhaal van de penwortel van bomen maakt mij vol ontzag voor de kracht en functie in het ecosysteem.

Kutluhan Özdemir
De auteur is een inspirerend wetenschapper die zijn droom van een zelfvoorzienend leven najaagt. In een reis op zoek naar hemzelf neemt hij o.a. het boek van Fukuoka mee waarmee hij zijn bestemming al bereikt. Hij bezoekt Fukuoka’s nalatenschap en doet vrijwilligerswerk bij verschillende Natural farming projecten voordat hij de vereniging Natural Farming Center opricht en zijn ervaringen opgemerkt worden. Tegenwoordig reist hij naar wie hem uitnodigt om zijn workshop te geven

Boodschap
De diepere betekenis van de aarde  en de mens herstellen door te stoppen met steeds maar economisch te willen groeien is de boodschap die uitgedragen wordt. Leven in overvloed  en de vruchtbaarheid zowel in jezelf als in de natuur ontdekken is voor iedereen bestemd. Met wijsheid kiezen welk voedsel we willen eten en welke lokale bedrijven we willen ondersteunen. Loslaten wat nadelig is voor jezelf en de natuur en je richten op een overvloedig leven. Streven naar het paradijs op aarde. Dit boek is voor iedereen bestemd die bij wil dragen aan een betere wereld om in te leven.

Leesfragment


Vrijdag, 14 juni, 2024

Geschreven door: Iris van VlietAgnes Loonstra
Artikel door: Janny de Vries

 

Tover je kamer om tot een groene jungle

Ken jij Mama Botanica al van Instagram? Je krijgt een goed beeld van hoe weelderig groen je jouw eigen omgeving kan maken als je de tips en adviezen van Iris van Vliet opvolgt. Dat is de naam van de auteur van het boek: Maak je eigen plantenparadijs, Mama botanica’s kamerplantenboek voor kinderen,

Liefde voor planten
Haar huis straalt één en al jungle uit. En haar liefde voor planten is zo groot dat ze haar werk heeft kunnen maken van haar groene hobby, die oorspronkelijk begon met ‘zielige planten’ opvangen waardoor een plantenasiel ontstond. Inmiddels heeft ze haar vierde boek geschreven speciaal gericht op kinderen in de leeftijd van 6-12 jaar.

De junglesfeer die Mama Botanica op Instagram laat zien weet ze ook te vertalen naar dit boek dat geïllustreerd is met grappige tekeningen van Agnes Loonstra. Deze illustratrice weet zich in te leven in wat kinderen leuk vinden en dit vertaalt zich in haar werk. Dit maakt het boek ook voor volwassenen heel plezierig om te bekijken en te lezen.

Stekken
Wat Mama Botanica heel goed doet is het plezier aanwakkeren om levend materiaal te verzorgen en voldoening te ervaren wanneer een stekje gaat wortelen en groeien. Zelf invloed uitoefenen op het groeiproces door waar te nemen, bij te sturen en soms ook verliezen te incasseren als de plant het niet redt.

Maar dit stadium van een afstervende plant is Mama Botanica vóór, door ook de plaaginsecten te behandelen. Die worden getekend onder het vergrootglas ontmaskerd en de bestrijding ervan is een mooi project op zich.  Denken in oplossingen wordt zo al vroeg geleerd. Daarnaast vind je in dit boek nog diverse andere creatieve projecten zoals een flessentuin of plantenlabels maken.

Hoeveelheid licht en water
Zoals de meeste plantenliefhebbers wel weten zijn de grootste uitdagingen bij het verzorgen van je planten de hoeveelheid licht en water. Mama Botanica geeft hier tips en uitleg over. Wanneer je dit beheerst kunnen je planten uitgroeien tot monsterlijk grote Monstera’s bijvoorbeeld. Hier kunnen weer veel stekjes van gemaakt worden om uit te delen. Ook de venusvliegenval, de papyrus en een hele spannende zaden schietende plant: de Madagaskar Jewel komen voorbij in dit boek.

Duurzaamheid
Ook aan duurzaamheid wordt niet voorbijgegaan. Heel goed dat Mama Botanica het belang van stekjes ruilen in plaats van nieuwe planten kopen aankaart. En wat dacht je van zelf potgrond maken van bladeren. Mocht je dat teveel werk vinden let er dan op dat je gekochte potgrond veenvrij is zodat je ook nog eens om het klimaat denkt.

Eén ding is zeker, met het lezen van dit boek worden groene vingers ontwikkeld waarbij passie voor een groene omgeving steeds grotere vormen aan kan nemen. Lees je samen met je kind, dan zul je versteld staan van wat je zelf nog aan nieuwe kennis opdoet en moet je oppassen dat je het plantenvirus niet te pakken krijgt.

Leesfragment


Zondag, 12 mei, 2024

Geschreven door: Karin de GalanPeter Baggen
Artikel door: Janny de Vries

 

Hoe word ik een effectieve trainer?

Verrassend hoe Evidence based trainen van Karin de Galan en Peter Baggen heel toegankelijk en vlot geschreven is. Alles behalve zware kost of het gebruik van ingewikkelde termen. Leren moet leuk zijn en dat bewijst dit boek wel.

Er zit een duidelijke opbouw in het boek, waarbij eerst de theorie van de grondlegger Albert Bandura (invloedrijk figuur) over de sociaal cognitieve processen (verwerking van informatie in de hersenen) wordt uitgelegd. Hij heeft ontdekt dat je vaardigheden en gedrag altijd in vier fasen leert. In de eerste fase bouw je een mentaal beeld op van de vaardigheid met een positieve uitkomstverwachting en vertrouwen in het eigen kunnen (1). Daarna vindt de vertaling van het mentale beeld naar het gedrag plaats (2) waarna dit geautomatiseerd wordt door dit gedrag te oefenen (3). Tot slot wordt de vaardigheid in de praktijk toegepast (4) en aangepast aan verschillende omstandigheden.
Hoe geef je als trainer de steun aan mensen in elke fase van het leren, dat is waar dit boek je met boeiende voorbeelden en op humorvolle wijze in meeneemt.

Experimenten
Aan de hand van allerlei onderzoeken zoals “Hoe belangrijk is een demonstratie voor het leerresultaat” nemen de auteurs de lezer mee in diverse experimenten. De beschreven praktijkvoorbeelden zijn herkenbare situaties die op de werkplek kunnen spelen. Uit elk gegeven voorbeeld kan de lezer en/of trainer al lessen leren voor zijn of haar aanpak tijdens een training.

De inhoudsopgave is ingedeeld met de opeenvolgende fasen van het leren met daarin per onderdeel de specifieke vragen die rijzen. Het voordeel hiervan is dat de lezer de relevante vraagstukken eruit kan halen en deze nog steeds in de juiste context (fase van het leren) kan plaatsen.

Tot slot nemen de auteurs hun eigen ontwikkelde trainingsmethodiek onder de loep waarbij de glijbaan en de trap aan bod komen. Door het ‘nemen’ van de glijbaan brengt de trainer de deelnemers naar het punt om te willen leren door ze ‘pijn’ te laten ervaren (noodzaak tot gedragsverandering) en vertrouwen om aan de slag te gaan om het gedrag effectiever te maken. De trap maakt de stappen naar willen kunnen en doen (praktijkopdrachten) mogelijk.

Het beloofde maximale resultaat van een training wordt aan de hand van de checklist – de 44 slimme interventies-  beschreven. Dit zijn de handvatten waarmee je als trainer effectieve trainingen kan geven of ontwerpen. Hierin zijn alle fasen vertegenwoordigd. Van het geven van een demonstratie met de leerpunten tot aan de automatiseerfase in de praktijk.

De theorie uit dit boek biedt de basis voor trainingen in de praktijk. Wil je zelf een goede trainer worden dan biedt Karin de Galan school voor training de vervolgstappen.

De auteurs geven een zeer helder uiteengezette trainingsmethode weer die de trainer helpt om zich verder te professionaliseren.

Leesfragment

Ook verschenen op: Ecotheetuin-almere


Vrijdag, 19 april, 2024

Geschreven door: Yuval Zommer
Artikel door: Janny de Vries 

De natuur in en knutselen maar

Het Knalgoede Knutselboek, een titel die lekker klinkt.
De voor- en achterkant zien er aantrekkelijk uit met alle creatieve beestjes die je glimmend tegemoet komen. Dit is nog maar een voorproefje van de inhoud die zich niet alleen voor kinderen uitstekend leent maar ook voor volwassenen veel verrassende vindingrijke natuurcreaties toont.

Knutselprojecten
En ook in de dagbesteding met ouderen zou dit boek als een rijke inspiratiebron kunnen dienen. Het boek bevat 22 knutselprojecten waarbij voor ieder project een specifiek dier centraal staat. De dieren zijn verrassend natuurgetrouw na geknutseld met materialen uit de natuur die zijn aangevuld met hobbymaterialen zoals karton, lijm, wiebeloogjes en verf. De zeeschildpad gemaakt van een halve kokosnoot en de knalgoede krekels van wc-rollen en voelsprieten van gras zijn mijn favorieten.

Verzamelen
De auteur, Yuval Zommer heeft ieder geknutseld dier in een passende omgeving geplaatst. Deze fraai geïllustreerde pagina’s tonen zijn passie voor prentenboeken en het talent dat hij heeft ontwikkeld als illustrator aan de Royal College of Art in Londen. De vele reeds eerder gepubliceerde prentenboeken zijn hiervan het bewijs.
Zommer stimuleert het ontdekken van de natuur door het verzamelen van mooie vondsten om hiervan iets moois te knutselen.  Als volwassene houd ik ook nog steeds van vogelveertjes, schelpen of herfstbladeren verzamelen, de verwondering hierover is er nog steeds.

Weetjes
Met de creatieve verwerking worden de zintuigen en het leervermogen geprikkeld.
Zommer heeft bijvoorbeeld op elke bladzijde een natuurweetje toegevoegd zoals: ‘hoe langer, donkerder en dikker de manen van een leeuw zijn, hoe sterker en gezonder hij is. Op Instagram toont de auteur een kleurrijk palet van zijn werk en de toepassing hiervan op scholen waar kinderen er actief mee aan de slag zijn gegaan.
Ga erop uit en leg de knutselmaterialen maar vast klaar!

Leesfragment



Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow


Vrijdag, 24 november, 2023

Geschreven door: Peter Bulsing
Artikel door: Janny de Vries

 

Tuinieren met de natuur

Er speelt zich een heel spektakel voor onze ogen af als we de natuur van dichtbij gaan observeren. Zo beschrijft auteur Peter Bulsing in zijn boek Naar een natuurlijke tuin hoe hij observeert en geniet van wat een ecologisch aangelegde tuin biedt.

Geritsel en gesnuif
Als in de avondschemering uit de begroeiing geritsel en gesnuif klinkt, loopt een egelmoeder met haar vier kleintjes in een treintje door de tuin op zoek naar slakken en wormen.

Bulsing vindt het samenspel tussen flora en fauna zeer boeiend en laat in dit rijk geïllustreerde boek zien hoe de levensbehoefte, levenswijze en afhankelijkheid van veel inheemse tuinplanten en ongewervelden is.

De netjes aangelegde en daardoor onderhoud intensieve tuinen met uitheemse planten uit verschillende klimaten mogen volgens de auteur plaats maken voor de inheemse planten die van nature in ons klimaat/ onze omgeving voorkomen. Dit levert een belangrijke bijdrage aan de biodiversiteit en houdt de natuurlijke afhankelijkheid van plant en dier in stand en voorkomt op deze manier plagen. 

Beeldend
Als je houdt van de BBC documentaire Planet  Earth, zal je dit boek met z’n beeldende beschrijvingen én illustraties ook erg kunnen waarderen. Verhalenderwijs wordt de levensloop van de insecten beschreven en groeit de waardering voor deze vaak onderschatte groep uit het dierenrijk. En met insecten is het net zo’n feest als met vogels spotten. Elke nieuwe waarneming van een soort stemt tot vreugde en maakt nieuwsgierig naar de plek en functie in het ecosysteem.

Naar een natuurrijke tuin prikkelt je nieuwsgierigheid naar al het kleine leven om je heen. Je kennis over de natuurlijke habitat van de insecten groeit. Je leert waar je moet kijken om de eitjes van de vlinders, de cocons en rupsen op de waardplant te vinden. Je opmerkzaamheid neemt toe en daarmee het besef van de samenhang tussen plant en insect.

Leesfragment


Woensdag, 22 november, 2023

Geschreven door: Marieke Nolsen
Artikel door: Janny de Vries

 

Spetterende kerstcreaties!

Een lust voor het oog, deze kleurige kerstkranscover van het boek Kerstkransen & winterboeketten van bloemiste Marieke Nolsen. Alleen al vanwege de aantrekkelijke vormgeving wil je dit boek hebben!

De auteur wil mensen inspireren om prachtige kerstkransen en winterboeketten te maken met materialen uit eigen tuin. Zo hoef je geen bloemen te kopen die ingevlogen zijn of in een voorverwarmde kas zijn gekweekt.  Zelf heeft ze een pluktuin aangelegd waar ze het boek Marieke’s pluktuin over geschreven heeft. Ook een aanwinst om uitgebreid in te grasduinen.

Bloemwerken
De kleurrijke voorbeelden van bloemwerken met bessen en appeltjes zijn sfeermakers in de donkere tijd van het jaar. Nolsen legt stapsgewijs uit hoe je een schikking opbouwt. Ze geeft ook veel tips van soorten die lange tijd mooi blijven of juist goed indrogen en bij welke kwekers ze te vinden zijn. Wist je bijvoorbeeld dat er ook een Hedera helix is met bessen die warm geeloranje kleuren? En dat de uitgebloeide bloeiwijze van judaspenning het licht zo mooi vangt net als de witte bast van een berk?

Er gaat een magische werking uit bij het raadplegen van dit boek. Je verwondert je over de veelzijdigheid van vruchten die in het najaar aan bomen, struiken en planten hangen. Nolsen brengt je vervolgens op allerlei ideeën om hier mooie combinaties van te maken. Zo werkt ze met metalen ringen voor het maken van kransen of zoekt ze voor haar schikkingen naar leuke potten en vazen van de kringloopwinkel. Gerangschikt op kleur levert dit stijlvolle en sfeervolle pagina’s op met de meest mooie stillevens.

Kerstkransen & Winterboeketten is een aanwinst omdat het boordevol inspiratie staat en er veel tips worden gegeven over geschikte beplanting voor je eigen tuin als basis voor het bloemschikken op een duurzame manier. Je kunt Marieke Nolson onder andere volgen op Instagram of Pinterest.  Ze post met regelmaat haar werken en heeft ook een bijdrage geleverd aan het KRO-NCRV programma Binnenste Buiten. En mocht je nog meer willen dan kun je een workshop bij haar volgen.

Inkijkexemplaar

Zaterdag, 15 juli, 2023

Geschreven door: Annemarit van BroekhovenMargot Westermann
Artikel door: Janny de Vries

Vogels als inspiratiebron voor creatieve en duurzame oplossingen

[Recensie] Als je nieuwsgierig bent en je van weetjes uit de natuur houdt dan vind je dit een interessant boek. De vogelillustratie op de voorkant is al veelzeggend voor de inhoud van het boek De bionische vogel. Je herkent er al verschillende technische toepassingen in, die heel toegankelijk worden uitgelegd. De natuur is zo mooi en ingenieus gemaakt van materialen die allemaal weer in de kringloop opgenomen worden. Dit is een blijvende inspiratiebron en een voorbeeld voor de mens die omschreven wordt als biomimicry.

Specht zonder hoofdpijn
Door de verschillende hoofdstukken heen worden de onderdelen, gedragingen en eigenschappen van de vogel belicht. Ook wordt er uitgelegd wat wij als mensen daar al mee gedaan hebben of misschien nog wel zouden kunnen doen. Denk hierbij aan het 
voorbeeld van de specht die geen hoofdpijn krijgt van al dat gehak in een boom. Bedrijven die schokdempers ontwikkelen, hebben hier de kunst van afgekeken. Dit wordt creatief omschreven als ‘spechtspiratie’.

Kolibri drone
Een ander voorbeeld is de vele vliegbewegingen die een kolibri maakt en stil hangend nectar uit een bloem kan zuigen. Drone ontwikkelaars worden hier razend enthousiast van. Stel je voor dat je hierdoor reparaties kan uitvoeren op plekken die nu nog onbereikbaar zijn zoals hoogspanningsleidingen?

Kinderen, maar zeker ook volwassenen, worden gestimuleerd om nieuwsgierig te blijven en in de natuur op onderzoek uit te gaan, vooral door het te beleven. Ook leent het boek zich uitstekend als input voor een spreekbeurt op de basisschool. Hiermee maak je pas echt indruk, want het is de actualiteit waar dit boek op inspeelt. De auteur benadrukt juist de mogelijkheden in een tijd waar we om de oren worden geslagen met hoe erg het is gesteld is met het klimaat en de aarde.

Het boek biedt een positieve boodschap van hoop en creatieve oplossingen. Bovendien ben je een bron van weetjes en feiten rijker als je kriskras of van voor naar achteren het boek doorgenomen hebt!

Leesfragment

 

Maandag, 15 mei, 2023

Geschreven door: Catherine Whitlock
Artikel door: Janny de Vries

Een modern herbarium van geneeskrachtige planten

[Recensie] Het is bedroevend dat onze kennis van geneeskrachtige planten en daarmee het toepassen ervan op onze gezondheid zo minimaal is. Toch zou het ons veel voordeel op leveren als we meer kruidenkennis zouden inpassen in ons leven. Met deze gedachte lees ik het boek Botanicum Medicinale van auteur Catherine Whitcock.   

Gedetailleerde plantenillustraties
De auteur schrijft over wetenschap, geneeskunde en natuur. Met een achtergrond in Biologische Wetenschappen, immunologie en wetenschapscommunicatie is dit haar vierde boek op deze gebieden. Met de gedetailleerde plantenillustraties van Julie Spyropoulos is het ook nog eens een lust voor het oog.

Het boek bevat interessante beschrijvingen van honderd geneeskrachtige planten gekozen volgens toegelichte criteria. Hierbij vertelt de auteur naast de habitat en de oogst vooral over de medische toepassing, zoals ook de verwachting van de titel is. Handige tips en wetenswaardigheden bij het gebruik van (een onderdeel van) de plant zijn wat mij betreft voortreffelijk gekozen. Dit is relevante informatie voor de lezer die geïnteresseerd is  in plantengeneeskunde.

Overleven
Waarom bezitten planten geneeskrachtige stoffen? Dit wordt toegelicht in het tekstfragment de gezondheid van planten. Het heeft alles te maken met het overleven van planten in een vijandige omgeving. Een plant kan immers niet ontsnappen aan gevaren en ze hebben ook geen hoogontwikkeld immuunsysteem. Daarom maken ze gebruik van complexe chemische verbindingen. Als lezer van dit boek wil ik weten welke werkzame bestanddelen van een plant een gunstige uitwerking hebben op het menselijk lichaam en dan met name op het voorkomen van ziekten en het verbeteren van de gezondheid door bijvoorbeeld een betere darmflora te stimuleren.

Gemberwortel
Een paar willekeurige voorbeelden van gezondheid bevorderende planten zijn bijvoorbeeld de bekende gemberwortel, ontstekingsremmend, antioxidant en werkt tegen kanker. De stof beïnvloed verschillende biologische mechanismen die kankercellen doden en voorkomen dat zij zich verspreiden. Valeriaan (thee) als slaapmiddel. De brandnetel als antidiureticum en prostaatproblemen. Zo zie je maar dat de apotheek zich bevindt in onze direct omgeving.  

Het boek Botanicum Medicinale maakt nieuwsgierig, nodigt uit om zelf kruiden in de tuin te houden voor dagelijks gebruik of om erop uit te gaan en in het bos kleine hoeveelheden te plukken. Kennis van medicinale planten levert verwondering en gezondheidswinst op en daar draagt dit boek in belangrijke mate aan bij.


Zaterdag, 13 mei, 2023

Geschreven door: William PettyAxel Scheffler
Artikel door: Janny de Vries

Het wonder van een kiemend zaadje 

[Recensie] Een zaadje in de grond stoppen en afwachten wat er gebeurt, is altijd een leuke bezigheid. Als je de liefde voor de natuur aan je kind mee wilt geven, is het boek Bibi plant een boom geschreven door William Petty zeker een aanrader.

Bibi is een eekhoornmeisje dat op school geïnspireerd is door het verhaal van zelf een eikenboom kweken. Iedereen in de klas gaat dit doen en wie kan haar hier beter bij helpen dan haar eigen oma die veel weet van bomen!

Gezellig samen met je kind de lieve plaatjes bekijken die simpel helder en duidelijk zijn.  En wie het boek van de Gruffalo heeft gelezen, herkent de illustraties van Axel Scheffler wel.

Wormpje
Ongetwijfeld dat je kind terwijl jij voorleest snel naar de volgende bladzijde wil om te zien wat daar weer gebeurd en op te gaan in het verhaal. Als dan de flapjes in beeld verschijnen wordt het helemaal feest! Want wat zou daar toch achter zitten?
De bosvriendjes lieveheersbeestje en wormpje vullen oma haar uitleg aan.

Natuurlijk duurt het kweken van een eik veel te lang. Want in het potje waar het eikeltje in geplant is, gebeurt heel lang niks. En als er dan wel wat gebeurt, groeit het echt heel traag, om verdrietig van te worden. Maar oma zou oma niet zijn als ze Bibi toch iets geweldigs kan laten zien van wat wachten oplevert. Haar eigen boompje dat ze op Bibi haar leeftijd heeft geplant is de climax  als pop-up verrassing.

En nu samen aan de slag met eikeltjes planten, want je kunt er veel leuks mee doen zoals bosdiertjes maken. Veel fijne momenten samen met je kind gegarandeerd!

Leesfragment

 


Zaterdag, 22 april, 2023

Geschreven door: Helena HaraštováDaraya Beklemesheva
Artikel door: Janny de Vries

Hoe praten planten met elkaar?

[Recensie] In een notendop de essentie van de wonderlijke plantenwereld uitleggen is wat auteur Helena Haraštová met het boek  Hoe praten planten met elkaar doet. In begrijpelijke taal legt de auteur steeds de link tussen het plantenrijk en de wereld van de mensen. Hierdoor kun je je goed verplaatsen in het leven van planten. Een effect hiervan kan zijn dat de jonge lezer heel bewust wordt van zijn of haar omgeving en daar ook zorgvuldig mee om wil gaan.

Nieuwsgierig
Helena Haraštová, geboren  is van Tsjechische afkomst zoals haar naam al doet vermoeden. Ze werkt als schrijver en vertaler uit het Engels en Russisch. Ook is ze literair redacteur geweest. Haar vakgebied en het moederzijn zullen ongetwijfeld aan de basis liggen van haar nieuwsgierige manier van schrijven. Precies toegespitst op de doelgroep kinderen vanaf een jaar of 10 die steeds meer leren over de wereld om hen heen en die verbanden beginnen te leggen die helemaal kloppen.

Fascinerend
In het boek zijn informatieve illustraties opgenomen die de korte tekstfragmenten verduidelijken. Kinderen die visueel zijn ingesteld kunnen de plaatjes bekijken terwijl de tekst aan ze wordt voorgelezen. Er zit ook een duidelijke opbouw in het boek. De plant wordt eerst voorgesteld waarbij de overeenkomsten met een mens worden benoemd maar ook de verschillen. Hoe leven planten met elkaar samen in het woudwijde web is ook weer vergelijkbaar met hoe wij mensen dat doen. Concurrentie of samenwerking, rivaliteit en stress,  gebruik van zintuigen. Heel fascinerend ook voor volwassenen om deze parallellen te zien.

Wetenschap
De verdieping zit ‘m de zintuigelijke waarneming en het lerende aspect van planten. Een mooi voorbeeld is een wetenschappelijk experiment van een kruidje-roer-mij-niet waarvan de pot elke dag wordt opgetild en de plant na enige tijd de blaadjes niet meer dichtvouwde omdat het optillen van de pot geen gevaar opleverde voor de plant. En hoe wonderlijk is het aspect dat herinneringen en ervaringen aan een volgende generatie planten doorgegeven kunnen worden? Hoe dit werkt lees je in het hoofdstuk geheugen.

Voorleesboek
Het is vooral een boek om samen met je kind te lezen en je te verwonderen over het plantenrijk dat net als het dierenrijk ingenieus in elkaar zit. Volwassenen halen hun biologie kennis weer op en worden uitgedaagd om begrippen nog net even extra te verduidelijken  buiten de uitleg die in de woordenlijst opgenomen is. Het kan zomaar zo zijn dat je een onderzoeker in de dop tot leven wekt!

Leesfragment


Dinsdag, 1 november, 2022

Geschreven door: Madelon Oostwoud
Artikel door: Janny de Vries

Boslandbouw, eetbare bomen en planten in rijen en randen

[Recensie] Geen teleurstelling van eenjarige moestuinzaadjes die niet opkomen, maar een duurzame vorm van je eigen eten verbouwen. Madelon Oostwoud is een ontzettend leuke verteller die op internet te vinden is met o.a. een promofilmpje over één van haar boeken: Permacultuur in een kleine tuin.  Ze gunt iedereen het plezier in tuinieren ook als je de beschikking hebt over een kleine tuin, zoals zij zelf heeft gehad in hartje Amsterdam.

Eigen voedselbos
Het boek dat hierop volgt, vloeit voort uit de ervaring die ze opdoet met haar eigen voedselbos. Een hectare grond bij Schellinkhout in Noord-Holland die ze aangekocht en gaandeweg omgevormd heeft tot een eetbaar perceel. De filosofie dat een beter leven begint bij jezelf wordt hiermee uitgedragen. Met het boek Voedselbosrand is er een brug geslagen tussen een permacultuurmoestuin aanleggen en een voedselbos opstarten. Een erfafscheiding van redelijk formaat leent zich al voor de aanplant van een strook oogstgevende planten.

Ontwerper
Madelon Oostwoud is ontwerper en heeft ook een online cursus gemaakt waar ze stap voor stap het proces van een tuinontwerp toelicht in de vorm van duidelijke video’s. Deze kennis is ook verwerkt in haar boek Voedselbosrand. Ze geeft veel informatie over het logisch en functioneel indelen van een voedselbosrand voorzien van aantrekkelijke eigengemaakte illustraties. 

Ervaringsdeskundigen
Door het hele boek heen komen diverse mensen met verschillende achtergronden aan het woord die al een voedselbos begonnen zijn. Allemaal met de behoefte om dit  landbouwsysteem te stimuleren en het rendabel te maken.
Het zijn inspirerende verhalen waar ieder zijn of haar eigen antwoorden in vindt tijdens het realiseren van een voedselbos(strook). Er valt ongelooflijk veel kennis te verzamelen en ideeën op te doen tijdens het lezen van al deze beschreven initiatieven. Door experimenten, fouten maken hiervan leren worden de successen beschreven.  Deze waardevolle informatie kan degene die een voedselbosrand overwegen helpen om weloverwogen keuzes te maken. En wie hier nog niet genoeg aan heeft kan de websites van deze initiatieven opzoeken en vindt hier ook nog opleidingen en cursussen.

Specialistische kennis
Manon Oostwoud beschrijft in samenwerking met specialisten de kwaliteit van de bodem aan de hand van o.a. indicatorplanten. Aan bod komt de verbetering die voor iedere bodem mogelijk is waardoor er oogstgevende planten kunnen groeien. Ook wordt de natuurlijke stikstofkringloop uitgebreid behandeld en wordt door deskundige Marc Siepman een oplossing beschreven voor het huidige stikstofprobleem. Dit vraagt een totaal andere soort landbouw, waar het doel is voedsel van een zo hoog mogelijke kwaliteit te produceren. Nu gaat het nog om de kwantiteit met alle nadelige gevolgen van dien. Als we de kwaliteit voor ogen houden zijn biodiversiteit en gezondheid de speerpunten. Dit is een veel duurzamere vorm van landbouw waar alle voedselbosinitiatieven een rijke bijdrage aan leveren.

Extra plantenlijst
Bij de uitgave van het boek Voedselbosrand hoort de informatieve bijlage: Plantengids voor voedselbosranden. De planten zijn  gemakkelijk te selecteren doordat ze ingedeeld zijn in categorieën met per plant de eetbaarheid en belangrijkste vereisten vermeld. De auteur benadrukt het belang van het kiezen voor biologische soorten om plantmateriaal zonder pesticiden en chemische meststoffen aan te schaffen.  De piramide voedselketen begint immers bij de bestuiving van gewassen. Als we deze gewassen vrij van chemicaliën  aanbieden aan de nectar verzamelende insecten, bouwen we aan een sterke basis van onze gezondheid. De bestoven bloemen leveren vruchten op die wij weer nuttigen.  

Goed voorbereid
Madelon Oostwoud heeft met het schrijven van Voedselbosrand de theorie met de praktijk gecombineerd. Ze spreekt uit eigen ervaring maar laat ook deskundigen aan het woord die het hele proces van het aanleggen en beheren van voedselbossen aan het doorlopen zijn. Vanuit diverse perspectieven wordt deze vorm van boslandbouw op een hele begrijpelijke manier uitgelegd. En hiermee kan iedereen die wil experimenteren met eetbare gewassen een vliegende start maken!

 

 


Maandag, 19 september, 2022

Geschreven door: Annelies Vandendriessche
Artikel door: Janny de Vries

De voordelen van permacultuur

[Recensie] Permacultuur is een term die steeds vaker voorbij komt. Zeker vanwege de stikstofcrisis waarbij de agricultuur onder vuur ligt. Annelies Vandendriessche beschrijft in haar Zakboek voor de permacultuur moestuin op een meer dan toegankelijke wijze de principes van een eeuwenoud werkend landbouwsysteem waarbij zorg voor de aarde, zorg voor de mens en zorg voor elkaar centraal staan.  Deze holistisch denkwijze, waarbij in kringlopen wordt gewerkt brengen het natuurlijke evenwicht weer terug van een perma(nente) cultuur die in de tijd standhoudt.

Ontwerp van de permacultuur moestuin
De auteur beschrijft het in acht nemen van zones bij het ontwerpen van de permacultuur moestuin. Hierbij worden de zaken die veel aandacht nodig hebben zoals kwetsbare zaailingen in de gaten houden het dichtst bij het huis gesitueerd. Planten die minder zorg nodig hebben of dieren waarbij geluid of geur een rol spelen worden op grotere afstand van het huis ingedeeld. Praktisch en zeer nuttig om rekening mee te houden als je een grote tuin tot je beschikking hebt waar je dagelijks efficiënt met je tijd en energie om wilt gaan.

Leerschool
Observeren en in reactie hierop reageren en vervolgens genieten is één van de belangrijkste lessen in het boek. Niks is verkeerd, overal zitten waardevolle boodschappen in om mee aan de slag te gaan. Een permacultuur moestuin aanleggen en onderhouden is dan ook geen doel op zich maar een waardevolle investering voor nu en de toekomst. Toenemen in kennis  en kunde door te experimenteren en nieuwe inzichten op te doen, worden rijkelijk uitgedragen in dit boek.

Natuurlijk evenwicht
We moeten bewust zijn van onze ecologische voetafdruk en daar naar handelen door voor kleine langzame oplossingen te gaan zoals het voorbeeld van natuurlijke belagers als vogels naar je tuin lokken om de plaagdieren mee te bestrijden. Er zijn altijd (langzame) natuurvriendelijke oplossingen mogelijk om de verstoring weer in balans te krijgen in plaats van  te kiezen voor (snelle) bestrijdingsmiddelen. Een mooi citaat wordt aangehaald van Bill Mollison,  een van de grondleggers van de permacultuur:  “You don’t have a snail problem, you have a duck sufficiency”, vertaald als: “Je hebt geen slakkenprobleem maar je hebt simpelweg te weinig eenden”.

Veelzijdige auteur
In het hele boek klinkt de achtergrond van de auteur door als leerkracht vanwege het toegankelijk en aantrekkelijk overbrengen van de informatie op de lezer.  Het boek is zeer aantrekkelijk vormgegeven met  prachtige foto’s uit haar eigen permacultuur moestuin. De auteur maakt ook gebruik van gekleurde kaders om recepten, tips of planten mee uit te lichten.  Haar passie voor de natuur blijkt ook uit haar andere betrekkingen van herboriste en imker. Daarnaast is haar moestuin de inspiratie voor de gerechten die ze samen met haar man in hun biologische huiskamerrestaurant aanbiedt. Hier zou ik wel een keer willen eten en kennismaken met de auteur!

Een prachtig vormgegeven boek, waar ik steeds in door wil lezen om nog meer kennis op te doen maar waardoor ik vooral aangezet word om zelf aan de slag te gaan!